Wszytko co związane z Lacrosse. Na postawie „English-Polish Lacrosse Dictionary” Roberta Sędzika.
1. box lacrosse
(również boxla, box) s. Halowa wersja lacrosse’a, uprawiana głównie w Kanadzie. Gra jest dużo bardziej kontaktowa, dopuszczalne jest np. zepchnięcie rywala będącego w posiadaniu piłki na bandę. Wybrane inne różnice to: brak długich kijów, dopuszczalność cross checków i bójek.
2. draw
s. Rezultat, w którym obie drużyny mają na koncie tyle samo bramek. W lacrossie mecz nie może zakończyć się remisem. Jeśli po upływie regulaminowego czasu gry jest remis, zarządzana jest dogrywka.
3. field lacrosse
s. Podstawowa wersja lacrosse’a, rozgrywana na świeżym powietrzu, na trawiastym boisku o rozmiarach 100m x 55m. Drużyna składa się z 10 zawodników: bramkarza, 3-obrońców, 3-pomocników i 3- napastników. Gra jest kontaktowa, a karą za większość przewinień jest czasowe wykluczenie z gry.
4. goal
s. Sytuacja, w której piłka wpada do bramki. Celem gry jest strzelenie przeciwnikowi więcej bramek, niż sami stracimy. Prawidłowo zdób gol musi być zdobyły kijem (poprzez rzucenie lub uderzenie piłki); chociaż piłkę wolno kopać, nie można w ten sposób zdobyć bramki.
5. intercrosse
s. Bezkontaktowa wersja intercrosse’a, popularna w Kanadzie i Europie, rozgrywana przy pomocy kijów wykonanych w całości z plastiku i piłki lżejszej i bardziej miękkiej od tej wykorzystywanej w podstawowej wersji gry. Wykorzystywany jest czasem w szkołach jako jedna z gier zespołowych na zajęciach wychowania fizycznego.
6. lacrosse
s. Dyscyplina sportowa określana jako „najszybsza gra na dwóch nogach”, będąca, w dużym uproszczeniu, połączeniem koszykówki, piłki nożnej i hokeja. Jej korzenie sięgają Ameryki Północnej XV w, gdzie grający w lacrosse’a Indianie nazywali go „małym bratem wojny”. W lacrosse’a gra się przy użyciu kija, którym łapie się, rzuca i zbiera piłkę rozmiarów piłki do tenisa ziemnego i konsystencji krążka hokejowego.
7. laxer
s. (pot.) Osoba grająca w lacrosse
8. offside rule
s. Reguła stanowiąca o tym, że każda z drużyn musi mieć zawsze trzech zawodników na połowie rywala i czterech na własnej połowie.
9. on-the-fly
adj. określenie na zmiany dokonywane, gdy piłka jest w grze. Zasada dopuszczająca zmiany lotne została wprowadzona w latach 80. ubiegłego stulecia. Wcześniej drużyna chcąca dokonać zmiany musiała poczekać na przerwę w grze, a każda zmiana była sygnalizowana syreną.
10. quarter
s. Jedna czwarta czasu spotkania. Mecze lacrosse’a dzielą się na kwarty (u kobiet na połowy), a długość kwarty uzależniona jest od krajowych przepisów. W większości państw kwarty mają po 15 lub 20 minut.
11. substitution
s. Zastąpienie jednego z zawodników znajdujących się na boisku przez zawodnika znajdującego się dotychczas poza nim. Zmian w lacrossie – podobnie jak np. w hokeju na lodzie – można dokonywać w trakcie gry „w locie” lub w przerwach gry. Z kolei w przeciwieństwie do np. piłki nożnej dopuszczalne jest, by zawodnik, który opuścił boisko, wrócił na nie w późniejszym czasie. Liczba zmian nie jest ograniczona, z zastrzeżeniem, że każda z drużyn może mieć co najwyżej 13 zawodników rezerwowych.
12. time-out
s. 90-sekundowa przerwa w grze na życzenie trenera lub kapitana jednej z drużyn. Każdej ekipie przysługuje po dwa czasy w każdej połowie. Dodatkowo, jeśli rozgrywana jest dogrywka, w pierwszej dogrywce każda z drużyn ma prawo do jeszcze jednego czasu. Natomiast od momentu rozpoczęcia dogrywek z zasadą tzw. nagłej śmierci, ekipy nie mogą już prosić o czas.
FIELD
13. alley
s. Obszar boiska wyznaczony z jednej strony przez granicę restraining box, a z drugiej przez linię boczną boiska.
14. bench area
s. Obszar poza polem gry znajdujący się w odległości 2,74m (9 ft) od – linii bocznej, pomiędzy specjalną strefą zmian a przedłużeniem przedłużonej linii bramkowej. W tej strefie przebywają zawodnicy rezerwowi oraz inni członkowie drużyny.
15. board
s. (w box lacrosse) Ściana boczna dookoła boiska. Podobnie jak w hokeju, składa się ona z właściwej bandy oraz hartowanej szyby.
16. cage
s. Określenie obejmujące całość bramki: słupki, poprzeczkę i siatkę.
17. coach’s area
s. Obszar znajdujący się pomiędzy linią boczną, specjalną strefą zmian, przedłużeniem 28 przedłużone linii bramkowei strefą ławki. Jedynymi osobami uprawnionymi do przebywania w tej strefie są trenerzy (maksymalnie 4 na każdą z drużyn).
18. crossbar
s. Gorna, pozioma rura tworząca bramkę. Ma długość 1,83 m i jest umieszczona na wysokości 1,83 m.
19. end line
s. Jedna z dwoch krotszych linii ograniczających pole gry, prostopadła do linii bocznych i rownoległa do linii środkowej. Według zasad FIL, linie końcowe
20. field
s. Powierzchnia, na ktorej trenuje się i rozgrywa się mecze w lacrosse’a. Boisko powinno mieć ok. 100m (110 yd) długości i 55m (60 yd) szerokości, zaś na-wierzchnią powinna być albo naturalna murawa, albo sztuczna trawa imitująca murawę. Z braku boisk przez-naczonych specjalnie do lacrosse’a, do rozgrywania meczow powszechnie wykorzystuje się boiska do piłki nożnej lub rugby.
21. Gate
s. Odcinek linii bocznej boiska o długości 9,14m (10 yd), na ktorym specjalna strefa opuszczający lub wchodzący na boisko podczas gdy piłka jest w grze muszą przechodzić przez tę “bramkę”.
22. goal
s. Kwadrat o boku l,83m (6 ft) z zawartą w środku siatką, w którym zawodnicy drużyny atakującej starają się umieścić piłkę. W box lacrosse bramki mają mniejsze wymiary.
23. goal area
s. Obszar boiska ograniczony z jednej strony linią końcową, zaś z drugiej linią strefy bramkowej (jednakże z wyłączeniem tychże linii). Własna strefa bramkowa nazywana jest “strefą obrony”, zaś strefa bramkowa rywali – “strefą ataku”.
24. goal area linę
s. Linia boiska równoległa do linii środkowej i linii końcowych, prostopadła do linii bocznych, znajdująca się w odległości 18,29m (20 yd) od linii środkowej. Pełni ona kilka funkcji, m.in. wyznacza zawodnikom obrony i ataku pole, na którym mogą się znajdować podczas wznowienia.
25. goal crease
s. okrąg o promieniu 2,74m (9 ft) otaczający każdą z bramek. Środek crease’a znajduje się na środku linii bramkowej. W kobiecym lacrossie średnica crease’a jest nieco mniejsza i wynosi 2,55m (8,5 ft). Przekraczanie crease’a przez zawodników drużyny przeciwnej zabronione.
26. goal crease area
s. koło o średnicy 2,74m (9 ft) otaczające każdą z bramek, wyznaczone przez crease ‚a. Jest to swego rodzaju „pole bramkowe”, w skład którego wchodzi sam okrąg crease’a, a także obszar ograniczony tym okręgiem. Zawodnicy drużyny atakującej nie mogą wchodzić do crease’a. Z kolei zawodnicy drużyny broniącej się mogą wbiegać w koło, jednak niedozwolone jest wejście do niego z piłką (wolno natomiast raz w ciągu każdego posiadania podać piłkę do stojącego w kole bramkarza).
27. goal linę
s. Linia o długości 1,83m (6 ft) biegnąca od jednego do drugiego słupka bramki. Aby gol został uznany, piłka musi przekroczyć tę linię całym obwodem. W box lacrosse linia bramkowa jest z oczywistych względów krótsza.
28. Goal Linę Extended
s. Wirtualna linia będąca przedłużeniem linii bramkowej do obu linii bocznych, pomocna w ustalaniu zagrywek i pozycji na boisku. Należy zwrócić uwagę na fakt, że zza tej linii nie jest możliwy bezpośredni strzał w światło bramki.
29. hole
s. Obszar boiska w bezpośrednim sąsiedztwie crease’a, około 5 metrów przed bramką. Szczególnie istotne podczas przechodzenia z ataku do obrony jest to, by zawodnicy wrócili w okolice swojego koła (“zagęścili przedpole”) ustalili, którego zawodnika powinni pokryć i przystąpili do defensywy.
30. midfield
s. Obszar boiska w okolicach środkowej, oddzielających strefę obronną i strefę ataku każdej z drużyn.
31. midfield line
Linia dzieląca boisko na dwie połowy
32. out-of-bounds
Określenie na piłkę lub zawodnika, gdy znajdzie się poza polem gry, czy to za linią boczną, czy to za linią końcową.
33. penalty box
s. Na strefę kar składają się cztery miejsca siedzące przy stoliku sędziowskim, po dwa na każdą drużynę. Jeżeli nie ma miejsc siedzących, zawodnik odbywający karę powinien przyklęknąć na jedno kolano w specjalnej strefie zmian.
34. pipes
s. tylko l. mn. Określenie obejmujące słupki i poprzeczkę. Rury, z których wykonany jest szkielet bramki, muszą mieć przekrój poprzeczny w kształcie koła i 3,81cm (1,5 in) średnicy.
35. post
s. Boczna, pionowa metalowa rura tworząca bramkę. Wysokość słupka wynosi 1,83m.
36. restraining box
s. Fragment strefy bramkowej ograniczony jedną linią ciągłą i dwiema przerywanymi. Graczom drużyny atakującej nie wolno opuścić tego obszaru na dłużej niż 10 sekund. Z kolei drużyna broniąca się ma 10 sekund po przechwyceniu piłki na opuszczenie tego obszaru, w przeciwnym razie sędziowie zasygnalizują “failure to advance”. Po opuszczeniu tego obszaru, drużyna wyprowadzająca piłkę nie może już do niego wrócić, w przeciwnym razie sędziowie odgwiżdżą przewinienie ”in and out”. R.B. jest również wykorzystywany podczas wznowień by określić, gdzie mogą przebywać napastnicy i obrońcy.
37. sideline
s. Jedna z dwóch dłuższych linii ograniczających pole gry. Obszar znajdujący się poza tymi liniami nie należy już do boiska.
38. Special substitution area
s. Obszar przylegający do boiska w okolicach jego środka, ograniczony linią boczną boiska i dwiema liniami o długości 6,lm (20 ft) prostopadłymi do tejże linii bocznej, stykającymi się z nią w odległości 4,57m (5 yd) od linii środkowej. Wszystkie zmiany dokonywane przez drużyny muszą odbywać się właśnie przez tę strefę, tutaj także schodzą zawodnicy ukarani czasowym wykluczeniem z gry.
39. wing area
s. Obszar boiska ograniczony boczną, linią strefy skrzydłowej i dwiema liniami strefy bramkowej (jednakże z wyłączeniem tychże linii).
40. wing area linę s. Linia o długości 9,14m (10 yd) równoległa do linii bocznej, znajdująca się w odległości 18,29m (20 yd) od hipotetycznej linii łączącej środki obu bramek.
41. X
s. Miejsce na środku boiska, z którego rozpoczynana jest gra podczas każdego wznowienia.
STICK
42. ball stop
s. Kawałek pianki lub gumy umieszczany we wnętrzu główki kija blisko złączenia z shaftem mający na celu wytłumienie odbić od tej plastikowej powierzchni.
43. butt
s. Koniec kija niezakończony główką.
44. crosse
[również lacrosse stick]
s. Kij wykorzystywany przez zawodników do chwyta nią, przenoszenia i rzucania piłki, składający się z plastikowej główki i metalowego drewnianego shafta. Dawniej całość kija wykonywano z jednego kawałka drewna.
45. end cap
s. Plastikowa lub gumowa nakładka osłaniająca końcówkę kija po stronie niezakończonej główką.
46. head
s. Górna część kija do lacrosse’a, w której znajduje się siatka i wiązanie i do której łapie się piłką. Główki są w większości wykonane z plastiku i przykręcone do shafta przy pomocy śrubki. Zdarzają się jednak także heady drewniane.
47. leather
s. Wiązanie, zazwyczaj wykonane ze skóry, biegnący z góry na dół przez środek tradycyjnej siatki. Zazwyczaj spotyka się do 4 l. w jednym wiązaniu.
48. longpole
[również D-pole) s. Długi kij, obrońcy. Mają od 1,3 do 1,8m (52-72 in) długości, natomiast ich główki mają ten sam kształt i rozmiar, co krótkie kije.
49. mesh
s. Siatka wykorzystywana do przewiązywania nagłówki kija, zazwyczaj wykonana z nylonu.
50. pocket
s. Siatka i wiązanie kija znajdujące się w jego główce, przenoszenia i rzucania piłki.
51. scoop
s. Górna, lekko spłaszczona część główki kija, przystosowana do podnoszenia ground balli.
52. shaft
[również handle) s. Drążek (najczęściej drewniany, aluminiowy lub tytanowy), za który trzyma się kij i do którego umocowana jest główka. Z drugiej strony zakończony jest kapslem.
53. shooting string
s. Zazwyczaj od 1 do 4 nylonowych sznurków (lub sznurowadeł) rozpiętych w najszerszej części główki kija w celu zapewnienia płynnego wyrzutu piłki z kieszeni. Zawodnicy często przewiązują te sznurki własnoręcznie.
54. sidewall
s. Część plastikowej części głowki znajdująca się po bokach, wraz ze scoopem i throatem tworząca obwód główki.
55. stick depth
s. Określenie głębokości kieszeni kija. Zazwyczaj zależność wygląda następująco: im głębsza kieszeń, tym łatwiejsze prowadzenie piłki, jednak trudniejsze rzucanie. Wszystkie kije oprócz bramkarskiego mają pewne ograniczenie głębokości – gdy trzymana poziomo główka z piłką w środku oglądana jest z boku, między górną krawędzią piłki a dolną krawędzią plastikowego sidewalla nie może być prześwitu.
56. throat
Część główki kija, która jest miejscem złączenia z shaftem.
57. Chip
s. 1. Część kieszeni w kiju męskim, zazwyczaj znajdująca się tuż pod shooting strings, w której osiada chwytana piłka.
2. Ilość luźnej siatki i wiązania pod shooting strings powodująca ściąganie piłki w dół przy rzucie.Stopień, w którym wyrzucona prostym rzutem piłka jest „ściągana” w dół na skutek
zetknięcia z shooting strings.
v. (o kiju) “ściągać” piłkę w dół przy rzucie. Niepożądane jest, by kij whipował zbyt mocno. (również hook)
WIELDING THE STICK
58. Around-the-world
s. Zagranie podobne do Behind-the-back, z tą różnicą, że kij prowadzony jest dookoła ciała zawodnika w odwrotną stronę, skutkiem czego strzał lub podanie „wychodzi” znad ramienia ręki będącej bliżej główki kija.
59. backbreaker
s. Jeden z popularnych trick shotów, polegający na rzuceniu piłki trzymanym oburącz kijem pomiędzy nogami od tyłu.
60. Behind-the-back
s. Każdy strzał i każde podanie, które następuje za plecami zagrywającego.
61. cradle
Płynnie ruszać kijem na boki podczas biegu na pełnej prędkości w celu utrzymania piłki w kieszeni dzięki wykorzystaniu jej bezwładności i siły odśrodkowej.
62. dive (the Dive)
s. Zagranie w ataku, które zostało zabronione w latach ’90. Przed wprowadzeniem zakazu zawodnik mógł „zanurkować” w głąb crease’a i oddać strzał, o ile piłka przekroczyła linię bramkową zanim zawodnik dotknął ziemi, bramki lub bramkarza. Jako uzasadnienie wprowadzenia zakazu podano bezpieczeństwo bramkarzy.
63. dominant hand
s. Preferowana dłoń znajdująca się bliżej główki. Większość zawodników gra lepiej jedną z rąk obrońcy powinni starać się wykorzystywać ten fakt.
64. double over grip
s. Jeden z możliwych chwytów kija, w którym obie dłonie trzymają za kij tzw. „nachwytem”. Innymi słowy, jest to chwyt, w którym kciuki skierowane są do siebie, do wewnątrz Używany nadzwyczaj rzadko, zwykle] jedynie przy wznowieniach
Alternatywą jest over-under grip Z racji ułożenia dłoni zwany „chwytem motocyklowym”.
65. extension
s. Odległość między dłońmi a ciałem podczas oddawania strzału. Strzał z wyciągniętych na pełną długość ramion będzie znacznie silniejszy o strzału z przykurczonych ramion.
66. over-under grip
s. Jeden z możliwych chwytów kija, w którym jedna z dłoni trzyma kij tzw. „nachwytem”, zaś druga -„podchwytem”. Innymi słowy, jest to chwyt, w którym oba kciuki skierowane są do góry, do główki kija. Alternatywą jest tzw. „chwyt motocyklowy”.
67. quickstick
s. Złapanie podanej przez partnera piłki i przedłużenie podania lub oddanie strzału na bramkę tym samym płynnym ruchem. Za cenę siły uzyskuje się niezwykłą szybkość.
68. rake
s. Sposób podniesienia ground balla, będący alternatywą do scoopu. Gracz najpierw przyciąga piłkę w swoim kierunku spodnią częścią główki, a następnie szybko podstawia główkę pod toczącą się piłkę.
69. Scoop
I s. Sposób podniesienia ground balla. Podczas prawidłowo wykonanego scoopu zawodnik schodzi nisko na ugiętych nogach i przy pomocy trzymanego możliwie poziomo kija podnosi piłkę jednym płynnym i dynamicznym ruchem.
II v. Podnieść piłkę wykonując scoop.
70. stick skills
s. Umiejętność panowania nad kijem i posługiwania się nim.
71. stick trick
s. Wszelkiego rodzaju sztuczki przy użyciu zmyłki, zwody, niekonwencjonalne nietypowe sposoby chwytania piłki.
72. trick shot
s. Strzał-sztuczka. Strzał wykonany w atrakcyjny dla oka sposób, rzadko wykorzystywany podczas meczu, jednak poprawiający panowanie nad kijem.
BALL
73. ball
s. Biała, pomarańczowa lub żółta kula, wykonana z litej gumy, o obwodzie pomiędzy
19,7 a 20,3 cm (7 3/4 – 8 in), masie pomiędzy 141,75 a 148,84 g (5 – 5 1/4 oz) i współczynniku odbicia 2/3. Według oficjalnych zasad Międzynarodowej Federacji
Lacrosse’a (FIL) na lata 2011-2012, rzucona na drewnianą podłogę z wysokości 1,83 m (72 in) piłka powinna odbić się na wysokość pomiędzy 114,3 a 124,46 cm (45 – 49 in). Dawniej wykonywana była ze splecionej skóry, aż do roku 1890, Wedy wprowadzono piłki z niskiej jakości gumy. W latach 30. lub 40. Zastąpiono je piłkami wykonanymi z „indiańskiej gumy”, które wyszły z użycia dopiero w latach 90. Ubiegłego stulecia. Poszczególne firmy rozpoczęły wówczas niezależną produkcję. Skład piłek jest teraz nieznany, ale określa się go jako „litą gumę”.
74. dead ball
s. Określenie na piłkę, gdy gra została wstrzymana, np. po golu strzelonym przez jedną z drużyn, po opuszczeniu przez piłkę pola gry lub po gwizdku sędziów sygnalizującym przewinienie.
75. ground ball
s. Piłka leżąca na ziemi, niebędąca w posiadaniu żadnej z drużyn. Ground balla należy podnieść z ziemi zanim zrobi to przeciwnik. Najczęstszym sposobem podnoszenia ground balli jest tzw. scoop.
76. live ball
s. Określenie na piłkę, gdy toczy się gra, tzn. po wznowieniu gry, po wprowadzeniu jej do gry po tym, jak znalazła się ona poza polem gry, lub po rozpoczęciu gry po faulu.
77. loose ball
s. Piłka, która w posiadaniu drużyn nie jest żadnej z drużyn.
78. man-ball situation
s. Sytuacja, w której dwóch zawodników jednej drużyny ściga się do ground balla z jednym rywalem. Zazwyczaj jeden z nich krzyknie „Man!” i zwiąże rywala walką fizyczną, np. poprzez odepchnięcie lub zablokowanie, zaś drugi z okrzykiem „Ball!” zbierze piłkę z ziemi. Jako że zasady zabraniają fizycznego ataku zawodnikowi drużyny będącej w posiadaniu piłki, tuż po zebraniu piłki należy krzykną „Release!”, co zasygnalizuje partnerowi, który blokował rywala, że opanowaliśmy piłkę, a on natychmiast powinien odpuścić walkę i ruszyć z nami do akcji w ataku..
79. possession
s. Sytuacja, w której zawodnicy jednej z drużyn mają kontrolę nad piłką, tj. są w stanie ją przenosić, podać lub strzelić. W przypadku bramkarza z p. mamy również do czynienia wtedy, gdy stojąc jedną lub obiema nogami w swoim creasie ma piłkę przykrytą kijem. Drużyną będącą w posiadaniu piłki jest ta, której zawodnik jest w danym momencie w posiadaniu piłki lub podał właśnie piłkę do kolegi z drużyny. Przeciwieństwem posiadania jest loose bali.
80. turnover
s. Sytuacja, w której jedna drużyna traci piłkę na rzecz drugiej. Może to być skutek straty podczas rozgrywania akcji lub decyzji sędziego na skutek popełnionego faulu.
TEAM
81. attack
s. Formacja w drużynie składająca się z trzech zawodników, przebywająca w strefie ataku, odpowiedzialna] głównie za rozgrywanie akcji i zdobywanie bramek. Zawodnika tej formacji nazywamy napastnikiem.
82. attacker
s. Zawodnik formacji ataku.
83. captain
s. Zawodnik reprezentujący drużynę. Drużyna może wyznaczyć więcej niż jednego kapitana {co-captains), jednak jeden z nich musi być wybrany oficjalnym reprezentantem. Przywilej reprezentowania drużyny nie oznacza prawa do sporów z sędziami i podważania ich decyzji.
84. coach
I s. Osoba przygotowująca drużynę, opiekun. Do kompetencji trenera należy prowadzenie treningów, przygotowanie do zawodów i imprez, motywowanie zawodników, rozwiązywanie problemów i konfliktów w drużynie i wiele innych. II v. Sprawować trenerską opiekę nad drużyną.
85. defender
s. Zawodnik formacji obrony.
86. defense
s. Formacja w drużynie składająca się z trzech] zawodników, przebywająca w strefie obron w okolicach własnej bramki, odpowiedzialna głównie za zapobiegnięcie strzeleniu przez przeciwników goli. Zawodnika tej formacji nazywamy obrońcą. Obroń posługują się dłuższymi kijami, czasem zwanymi longami.
87. deputy
s. Zawodnik, który wchodzi na bramkę, gdy bramkarz opuści crease’a np. wyprowadzając akcję własnej drużyny.
88. FOGO
s. Zawodnik, który specjalizuje się we wznowieniach i wchodzi na boisko tylko na te krótkie fragmenty meczu. Zazwyczaj mianem FOGO określa się zawodnika walczącego bezpośrednio w pojedynku na środku boiska, jednak zawodnicy dobiegający ze skrzydeł też mogą być FOGO.
89. goalkeeper
s. Zawodnik odpowiedzialny za bezpośrednie strzeżenie bramki. Bardzo rzadko opuszcza własną strefę obronną. W celu blokowania strzałów posługuje się kijem o nieco większej od wszystkich pozostałych kijów główce.
90. huddle
s. Narada graczy tuż przez rozpoczęciem gry. Zawodnicy tworzą zazwyczaj ciasne kółko, wzajemnie się motywują, powtarzają ostatnie porady i wznoszą przedmeczowy okrzyk.
91. in-home
s. Zawodnik wyznaczony przed rozpoczęciem gry do odsiadywania kar w sytuacjach spornych, np. gdy dwóch zawodników popełniło jednocześnie wykroczenie. Funkcja ta może zostać nałożona na dowolnego gracza z pola.
92. man down defense
wyspecjalizowana grupa obrońców w obronie w osłabieniu.
93. man up offense
s. Grupa napastników wyspecjalizowana w ataku w przewadze.
94. midfielder
s. Zawodnik formacji pomocy.
95. midfield line
s. Formacja w drużynie składająca się z trzech zawodników, przemieszczająca się po całym boisku. Zadania pomocników różnią się diametralnie w zależności od tego, czy ich drużyna w danej chwili broni się czy atakuje. Podczas wznowień pomocnicy rozpoczynają grę w strefie środkowej, a jeden z nich walczy bezpośrednio o piłkę. Zawodnika tej formacji nazywamy pomocnikiem.
96. nominated defender
s. Wskazany przed rozpoczęcie gry obrońca, który udaje się na ławkę kar, jeżeli bramkarz popełni prze-winienie. Kara jest zapisywana na konto bramkarza jednak to nominowany obrońca musi karę odsiedzieć.
97. substitute
s. Zawodnik nie biorący w danej chwili udziału w grze, przebywający albo w strefie ławek, albo w specjalnej strefie zmian. Każda z drużyn m prawo mieć do 13 zawodników rezerwowych.
PRACTICE
98. drill
s. Ćwiczenie wykonywane podczas treningów zaplanowane z myślą o naśladowaniu i polepszaniu umiejętności przydatnych w grze. Im więcej elementów zawiera dane ćwiczenie, tym jest ono efektywniejsze.
99. line drill
s. Ćwiczenie często wykorzystywane podczas rozgrzewek. Dwie kolumny graczy ustawiają się naprzeciwko siebie, w odległości ok 25m. Pierwszy zawodnik z jednej z kolumn biegnie w kierunku drugiej kolumny, wykonuje ćwiczenia (np. podaje do pierwszego zawodnika drugiej kolumny), a następnie ustawia się na końcu tejże przeciwległej kolumny. Najczęstszymi ćwiczeniami wykonywanymi w ten sposób są podania (w tym również podania słabszą ręką) i podnoszenie ground balli.
100. on-the-hop
adv. Popularny zwrot lacrosse’owy oznaczający zasadę, że po boisku nie należy chodzić, tylko poruszać się po nim przynajmniej lekkim truchtem.
101. scrimmage
s. Nieoficjalny, ćwiczeniowy pojedynek pomiędzy dwoma zespołami utworzonymi z zawodników jednej drużyny. Bardzo częsty element szkoleniowy, zazwyczaj rozgrywany pod koniec treningu.
102. wall ball
s. Popularne ćwiczenie poprawiające celność podań polegające na rzucaniu piłki o ścianę w ten sposób, by po odbiciu wróciła wprost do naszego kija.
INTERJECTIONS & COMMANDS
103. “Bal!”
s. Wyrażenie wykrzykiwane przez jednego z zawodników podczas sytuacji „Man-Ball” w celu zasygnalizowania koledze z drużyny, że zamierzamy zebrać ground balia, podczas gdy on zwiąże walką rywala.
104. “Break!
s. Okrzyk bramkarza sygnalizujący możliwość ni kontratakiem i rozpoczynający akcję
tego typu.
105. “Check!”
s. Okrzyk bramkarza sygnalizujący zawodnikom drużyny broniącej się, że należy natychmiast wykonać check przeciwko zawodnikowi będącemu w posiadaniu piłki, gdyż istnieje zagrożenie strzałem lub podaniem otwierającym drogę do bramki.
106. “Check-up!”
v. Okrzyk bramkarza nakazujący każdemu zawodnikowi broniącemu odnaleźć przeciwnika, za którego krycie jest odpowiedzialny i wykrzyknienie jego numeru
107. “Clear!”
Okrzyk bramkarza sygnalizujący, że znalazł się w posiadaniu piłki i chce rozpocząć akcję typu „clear”.
108. “Gear up!”
v. Polecenie założenia całego sprzętu (kasku, ochraniaczy, rękawic). Rozgrzewka i niektóre ćwiczenia są czasem wykonywane bez całości lub nawet jakiegokolwiek ekwipunku, jednak do ćwiczeń kontaktowych i gier treningowych zawodnicy muszą już mieć na sobie całość sprzętu.
109. “Help!”
s. Okrzyk sygnalizujący partnerowi z drużyny będącemu w posiadaniu piłki, że jesteśmy niekryci i można podać nam piłkę.
110. “Hold!”
s. Okrzyk bramkarza sygnalizujący obrońcy, że zawodnik, za którego krycie jest odpowiedzialny, przekroczył przedłużoną linię bramkową i istnieje zagrożenie bezpośredniego strzału na bramkę, jeśli zawodnik ten otrzyma piłkę.
111. “Hot!”
Okrzyk ułatwiający komunikację w obronie, określający osobę odpowiedzialną za pierwszy slide (czyli wsparcie partnera, jeśli zostanie ograny przez rywala). Wykrzykiwany albo przez zawodnika, który podejmuje się takiej roli (np. z racji korzystnej pozycji na boisku), albo przez bramkarza, który wyznacza takiego gracza.
112. “Man!”
s. Wyrażenie wykrzykiwane przez jednego z zawodników podczas tzw. sytuacji „Man-Ball” w celu zasygnalizowania koledze z drużyny, że zamierzamy związać walką rywala, podczas gdy on będzie zbierał ground balla.
113. “Man down!”
s. Wyrażenie wykrzykiwane przez zawodników drużyny grającej w osłabieniu (np. wskutek kontuzji lub kary któregoś zawodnika) w celu wzajemnej mobilizacji do zwiększonego wysiłku i większej dyscypliny w obronie.
114. “Man up!”
s. Wyrażenie wykrzykiwane przez zawodników drużyny grającej w przewadze np. wskutek kontuzji lub kary któregoś z przeciwników.
115. “Middie back!”
s. Przypomnienie ze strony trenera, napastnika lub obrońcy pomocnikowi, aby pozostał na własnej połowie, jeżeli jeden z zawodników z długim kijem ją opuścił. Jest to konieczne, gdyż w przeciwnym razie będziemy mieli do czynienia ze spalonym. Pomocnik, który otrzymał takie polecenie, powinien pozostać na odpowiedniej połowie boiska, unieść kij i krzyknąć „Zostaję!”, tak aby sędziowie widzieli, że drużyna nie doprowadziła do ofsajdu, a także by zawodnik będący w posiadaniu piłki wiedział, że może bezpiecznie przekroczyć linię środkową.
116. “Release!”
v. Wyrażenie wykrzykiwane przez jednego z zawodników (tego, który wcześniej wykrzyknął „Ball!”) podczas tzw. sytuacji „Man-Ball” w celu zasygnalizowania koledze z drużyny, że udało mu się już zebrać ground balla. Jako że zasady zabraniają fizycznego ataku zawodnikowi drużyny będącej w posiadaniu piłki, okrzyk ten zasygnalizuje partnerowi, który blokował rywala, że opanowaliśmy piłkę, a on natychmiast powinien odpuścić walkę i ruszyć z nami do akcji w ataku.
117. “Slide!”
s. Wyrażenie wykrzykiwane przez zawodnika drużyny broniącej się, który widząc, że jego partner z obrony został ograny przez zawodnika będącego w posiadaniu piłki, śpieszy mu z pomocą i atakuje rywala. “Slide!” znaczy tyle samo co: “Zostawiam zawodnika, którego kryłem dotychczas, biorę zawodnika z piłką!”.
118. “Two!”
num. adj. Określenie gracza obrony, który jest wsparciem pierwszego slide’u i wkracza do akcji, gdy „Pierwszy” nie poradzi sobie z przeciwnikiem.
DEFENSE
119. boarding
s. (w box lacrosse) zepchnięcie rywala będącego w posiadaniu piłki na bandę.
120. body check
s. Jeden z rodzajów checka, polegający na uderzeniu barkiem w przednią część korpusu przeciwnika będącego w posiadaniu piłki.
121. break
s. Akcja będąca natychmiastową reakcją na atak przeciwnika, polegająca na szybkimi rozegraniu piłki celem jak najszybszego przedostania się pod bramkę rywala zamiast rozgrywania ataku pozycyjnego.
122. check
I s. Każda próba ze strony zawodnika broniącego pozbawienia piłki zawodnika będącego w jej posiadaniu poprzez pchnięcie lub uderzenie w jego kij lub ramię przy pomocy własnego kija (zazwyczaj jego główki) lub ciała. Wykonać akcję typu „check”.
123. clear
I. Akcja polegająca na wyprowadzeniu piłki ze strefy obrony do strefy ataku po udanej interwencji bramkarza lub przechwycie.
II v. Wykonać akcję typu ”clear”.
124. cross check
s. Jeden z rodzajów checka, polegający na uderzeniu przeciwnika będącego w posiadaniu piłki częścią drążka znajdującą się pomiędzy naszymi dłońmi trzymającymi kij. Zagranie to jest traktowane jako faul w field lacrossie, aczkolwiek w box lacrosse jest ono dozwolone.
125. double team
s. Ustawienie obrońców polegające na szybkim sformowaniu dwuosobowej grupy do walki o piłkę. Zazwyczaj następuje wtedy podział zadań, np. jeden zawodnik koncentruje się na podniesieniu piłki, podczas gdy pozostali angażują się w walkę wręcz. Sprawne sformowanie zespołu umożliwia łatwiejsze pokrycie napastników rywala i zapewnia wzajemne wsparcie obrońców
126. fast break
s. kontratak w chwilowej przewadze po przechwycie lub szybkim, precyzyjnym podaniu z własnej strefy obronnej. W sytuacjach tego typu napastnicy poszukują niekrytego zawodnika, który przy braku interweniującego obrońcy może oddać strzał z dużą szansą na trafienie..
127. lift check
s. Jeden z rodzajów checka, polegający na umieszczeniu kija pod ramieniem lub kijem przeciwnika będącego w posiadaniu piłki, a następnie podniesienie własnego kija. W ten sposób rywal albo zgubi piłkę, albo będzie musiał zmienić pozycję, co umożliwi obrońcy kolejny check.
128. man
s. Zawodnik drużyny przeciwnej, którego trzeba pokryć.
129. man down defense
s. Sytuacja, w której liczba zawodników obrony jest mniejsza od liczby zawodników drużyny nacierającej, np. wskutek kontuzji lub kary któregoś zawodnika.
130. man-to-man (defense)
s. Ustawienie obrony, w którym każdy zawodnik obrony odpowiedzialny jest za krycie konkretnego przeciwnika. Jego przeciwieństwem jest gra strefą.
131. over-the-head check
s. Jeden z rodzajów checka, polegający na tym, że obrońca, znajdując się za zawodnikiem będącym w posiadaniu piłki, trzymając oburącz własny kij blisko -końcówki wysoko w górze, kieruje kij ponad głową rywala pod kątem w dół. W ten sposób kij obrońcy znajduje się po drugiej stronie napastnika, co umożliwia uderzenie w kij przeciwnika.
132. poke check
s. Jeden z rodzajów checka, polegający na dosłownym pchnięciu kijem w ramię lub kij zawodnika będącego w posiadaniu piłki celem pozbawienia go jej.
133. post
Stać blisko przy słupku pilnując go, gdy zawodnik drużyny przeciwnej będący w posiadaniu piłki jest) po danej stronie bramki.
134. riding
s. Zagrywka polegająca na „pressingu” i kryciu rywali tuż po stracie piłki w celu! uniemożliwienia drużynie przeciwnej wyprowadzenia piłki. Pierwsza faza obrony po przejściu z ataku do obrony.
135. run out
s. Sprint w kierunku linii końcowej lubi bocznej w pogoni za piłką po niecelnym strzale. Drużyna, której zawodni znajduje się najbliżej piłki w momencie, w którym opuszcza ona boisko, wznawia grę z miejsca, w którym wyszła ona za boisko.
136. save
I s. Określenie na sytuację, w ktorej bramkarz powstrzymuje strzał zmierzający w światło bramki.
II v. Zapobiec utracie gola.
137. slide
s. “Pomoc” partnerowi z obrony. Slajd polega na tym, że jeśli któryś z zawodników drużyny broniącej się zostanie ograny przez zawodnika z piłką, zawodnik, który go ubezpieczał (najczęściej pierwszy slajd) śpieszy mu z pomocą i atakuje rywala.
138. stick save
s. Interwencja przy użyciu kija.
139. Stop
I s. (pot.) interwencja.
II v. (pot.) obronić strzał, interweniować.
140. stick check
s. Jeden z rodzajów checka, polegający na uderzeniu kijem w kij przeciwnika będącego w posiadaniu piłki celem pozbawienia go jej.
141. transition
s. Przejście drużyny z ataku do obrony lub z obrony do ataku.
142. triple team
s. Ustawienie obrońców polegające na szybkim sformowaniu trzyosobowej grupy do walki o piłkę.
143. zone (defense)
s. Ustawienie obrony, w którym każdy zawodnik obrony odpowiedzialny jest za krycie określonego wycinka pola (strefy), nie zaś konkretnego przeciwnika. Jego przeciwieństwem jest krycie indywidualne.
OFFENSE
144. assist (również feed)
s. Ostatnie podanie do strzelca, otwierające mu drogę do bramki. W box lacrosse przyznaje się czasem dwie asysty.
145. backdoor cut
s. Rodzaj cuta, w którym zawodnik atakujący wybiega na pozycję po przebiegnięciu za plecami obrońcy.
146. bounce shot
s. Strzał na bramkę skierowany do dołu i odbijający się od ziemi przed bramkarzem. Z uwagi na nieprzewidywalność zachowania piłki po kontakcie z murawą bounce shoty należ to najtrudniejszych do obrony.
147. bull dodge
s. Jeden ze zwodów wykonywanych przez zawodnika będącego w posiadaniu piłki, polegający na tym, że chroniąc kij poprzez trzymanie go w zewnętrznej ręce, zawodnik ten po prostu wbiega w obrońcę, przebijając się przez niego w kierunku bramki.
148. cut
s. Ruch zawodnika bez piłki (najczęściej na wolne pole w okolicach bramki) w oczekiwaniu na podanie.
149. dodge
I s. Każde zagranie zawodnika będącego w posiadaniu piłki służące minięciu obrońcy.
II v. wykonać zwód, zwieść obrońcę podczas prowadzenia piłki.
150. face dodge
s. Jeden ze zwodów wykonywanych przez zawodnika będącego w posiadaniu piłki, polegający na tym, że biegnąc na obrońcę, zanim nastąpi kontakt, napastnik nagłym ruchem przekłada kij przed twarzą na bok i gwałtownie przyspiesza w tym kierunku. Zmiana tempa powinna zgubić obrońcę. Zwód ten jest najskuteczniejszy przeciwko obrońcom wyskakującym do przodu w poszukiwaniu kontaktu.
151. fake
v. zamarkować strzał lub wstrzymać strzał w ostatnim momencie w celu zmylenia obrońcy lub bramkarza i wymuszenie zmiany jego pozycji. Można w tym celu wykorzystać dowolną kombinację ruchu kijem, ruchu ramionami, spojrzeniem itd.
152. man up offense
s. Sytuacja, w której liczba zawodników atakujących jest większa od liczby zawodników drużyny broniącej się, np. wskutek kontuzji lub kary któregoś zawodnika drużyny przeciwnej.
153. outside roll
s. Zagranie w ataku, które wykona napastnik, jeżeli wyczuje, że obrońca zbyt słabo chroni okolice przedłużonej linii bramkowej. Polega ono na tym, że biegnący za GLE napastnik stawia wewnętrzną nogę za tą linią, a następnie obraca się (mając nie jako obrońcę za plecami) do środka, uzyskując okazję strzelecką z ostrego kąta, ale za to w większości przypadków sam na sam z bramkarzem.
154. pass
I s. Rzut piłką do kolegi z drużyny.
II v. Rzucić piłkę do innego zawodnika.
155. post
s. Strzał, który trafia w słupek, czemu zazwyczaj towarzyszy głośny dźwięk rykoszetu.
156. roll dodge
Zwód polegający na tym, że zawodnik będący w posiadaniu piłki stawia nogę przed obrońcą, a następnie obraca się (mając obrońcę „na plecach”) bez znaczącej zmiany prędkości, za to zazwyczaj ze zmianą ręki.
157. screen
I. Zagrywka polegająca na tym, że zawodnik ustawia się nieruchomo w miejscu na drodze partnera z drużyny będącego w posiadaniu piłki. Parter, przebiegając bardzo blisko zawodnika stawiającego zasłonę, jest w stanie uwolnić się przynajmniej na chwilę od zawodnika drużyny przeciwnej biegnącego przy nim.
II. Zasłonić widoczność bramkarzowi, stając pomiędzy nim a piłką. Określenie odnosi się zarówno do celowego zachowania zawodnika drużyny atakującej, jak i nieumyślnego zachowania obrońcy.
158. shot
s. Rzut piłką w kierunku bramki z zamiarem zdobycia gola.
159. split dodge
Zwód polegający na tym, że zawodnik będący w posiadaniu piłki, biegnąc w jednym kierunku gwałtowanie zmienia kierunek na przeciwny, zmieniając przy tym również rękę, podczas gdy obrońca nadal jeszcze biegnie w poprzednim kierunku.
160. wide open
adj. Określenie na zawodnika, który nie jest kryty przez żadnego zawodnika drużyny przeciwnej i może otrzymać podanie.
s. Pozycja za bramką lubi zawodnik drużyny atakującej znajdujący się w tym obszarze który zazwyczaj rozpoczyna akcję ofensywną i często jest „reżyserem” akcji
ofensywnej, jako osoba mając największy przegląd spośród atakujących.
161. X (the X, at X)
s. Pozycja za bramką lub zawodnik drużyny atakującej znajdujący się w tym obszarze, który zazwyczaj rozpoczyna akcję ofensywną i często jest „reżyserem” akcji ofensywnej, jako osoba mająca największy przegląd pola spośród atakujących.
PROTECTIVE EQUIPMENT
162. chest protector
s. Ochraniacz noszony przez bramkarza, chroniący klatkę piersiową i brzuch, czasem również ramiona.
163. chinstrap
s. Pasek pod brodę go w stabilnej pozycje mocujący kask i utrzymujący
164. Cup
s. Ochraniacz na genitalia, obowiązkowy dla bramkarzy, fakultatywny dla zawodników z pola. Jego damskim odpowiednikiem jest pelvic protector.
165. eye-wear
również eyewear; goggles s. Obowiązkowa część ekwipunku ochronnego w lacrossie kobiet, noszona przez wszystkie zawodniczki poza bramkarką, która zamiast tego nosi kask.
166. helmet
s. Ochronne nakrycie głowy używane przez zawodników. Lacrosse’owy kask przypomina kask futbolowy: składa się ze skorupy, wyściółki tłumiącej wstrząsy, pasków mocujących i kratki składającej się z metalowych prętów.
167. kidney pads
s. Ochraniacz noszony w celu zabezpieczenia pleców w okolicach nerek, obszaru bardzo narażonego na uderzenia, gdy przeciwnik jest za nami.
168. mouth guard
[również mouthguard] s. Plastikowy ochraniacz na zęby. Wymagany u każdej zawodniczki w lacrossie kobiet (poza bramkarką, która nosi kask).
169. pelvic protector
s. Ochraniacz zabezpieczający okolice krocza. Obowiązkowy dla bramkarek w lacrossie pań.
170. rib pads
s. Ochraniacz noszony w celu zabezpieczenia żeber, obszaru narażonego na uderzenia piłką oraz kijem przeciwnika wykonującego cięcia i pchnięcia.
171. shin guards
s. Ochraniacze noszone w zasadzie tylko przez bramkarzy, chroniące przed bolesnymi uderzeniami piłki w golenie, czasami wykorzystywane do obrony strzału.
172. sphere
s. Wyobrażony niewidzialny „bąbel” powietrza otaczający głowę zawodniczki w lacrossie pań na odległość ok 18 cm (7 cali) w każdym kierunku. Nie wolno wykonywać ruchów kijem, które przecinałby i naruszałby tę sferę.
173. throat protector
s. Bardzo ważny element stroju ochronnego bramkarza, wiszący z kratki w kasku i zasłaniający grdykę przed strzałami, a także pchnięciami i uderzeniami kijem.
FACE-OFF
174. clamp
s. Manewr podczas face-offu polegający na szybkim przykryciu piłki spodnią stroną główki kija, by następnie pociągnięciu tak przykrytej piłki w wybranym przez siebie kierunku.
175. draw
s. Określenie na rozpoczęcie gry w damskim lacrossie na początku każdej połowy i po każdym golu zdobytym przez jedną ze stron. Dwie zawodniczki po jednej z każdej drużyny stają naprzeciwko siebie na środku boiska i stykają swoje kije spodnimi częściami główek. Następnie sędzia umieszcza piłkę między kijami, a na znak w postaci gwizdka zawodniczki starają się opanować piłkę i wejść w jej posiadanie.
176. face-off
Termin zapożyczony z hokeja, który. zastąpił w latach ’40. ubiegłego stulecia termin „draw”. Na początku każdej w kwarty, a także po każdej bramce piłkę umieszcza się na -środku boiska. Następnie dwóch zawodników z przeciwnych drużyn walczy o nią po| gwizdku oznaczającym rozpoczęcie gry.
177. rake
s. Manewr podczas face-offu polegający na szybkim popchnięciu piłki spodnią stroną główki kija w wybranym przez siebie kierunku.
178. top/jam
s. Manewr podczas face-offu polegający na szybkim odepchnięciu kija rywala własnym kijem, zdobyciu przewagi terenu, a następnie popchnięciu piłki spodnią stroną główki kija lub jego końcówką w wybranym przez siebie kierunku.
REFEREE
179. Bench Manager
s. Osoba wspomagająca rezerwowym sędzią, zastępującym potrzeby jednego z sędziów z pola.
180. Chief Bench Official
s. Osoba odpowiedzialna za nadzór bench managera, timekeepera, penalty keepera, scorera, trenerów, zawodników rezerwowych i innych osób znajdujących się w strefach ławek, specjalnej strefie zmian i strefie kar.
181. clinic
s. [W kontekście lacrosse’a zazw. w złożeniu „referee clinic”). Warsztaty i szkolenia, podczas których sędziowie poznają arkana swojej profesji, zdobywają wiedzę na temat zasad i doświadczenie w prowadzeniu spotkań.
182. “Down!”
s. Komenda sędziowska wydawana tuż przed wznowieniem, oznaczająca że zawodnicy bezpośrednio walczący o piłkę mają zejść do parteru kucając (nie klękając) plecami do własnej bramki. Kije należy umieścić równolegle do linii środkowej boiska, z główkami umieszczonymi pionowo (nie pochylonymi w stronę piłki) i piłką znajdującą się w połowie długości główki. Żadna z części kija nie może dotykać piłki, obie dłonie muszą dotykać ziemi, z kolei żadna z nich nie może dotykać główki kija.
183. “Flag’s down!”
s. Komenda sędziowska oznaczająca, że miało miejsce -przewinienie i została rzucona żółta flaga, jednak akcja ma być kontynuowana do gwizdka.
184. “Keep it in!”
v. Komenda sędziowska skierowana do drużyny atakującej, nakazująca nie wycofywać już piłki ze strefy ataku. Jeżeli po wydaniu przez sędziów tej komendy piłka opuści strefę ataku, zanim zostanie oddany strzał, drużyna broniąca się przejmie piłkę lub piłka wytoczy się na skutek faulu, sędziowie zarządzają zmianę posiadania piłki. Zasada ta ma zapobiegać grze na czas i opóźnianiu gry.
185. official
s. Osoba czuwająca nad prawidłowym i zgodnym z zasadami gry przebiegiem zawodów. Określenie nieco szersze niż “referee” lub “umpire”, gdyż obejmuje nie tylko sędziów na boisku i CBO, ale również pozostałych sędziów.
186. penalty timekeeper
s. Osoba współpracująca z sędziami, odpowiedzialna za dokładny pomiar czasu kary. Musi być wyposażona w stosowne urządzenie, takie jak np. stoper. Zazwyczaj każda z drużyn deleguje po jednej osobie do tej roli.
187. ‚play-on’ technique
[również ‚slow whistle’ technique] s. Metoda stosowana przez sędziów, gdy nastąpiło przewinienie, jednak natychmiastowe odgwizdanie faulu i przerwanie akcji byłoby ze szkodą dla drużyny będącej w posiadaniu piłki. W takiej sytuacji sędziowie rzucają w powietrze żółtą flagę, jednak powstrzymują się z wymierzeniem kary aż do momentu, w którym poszkodowana drużyna straci inicjatywę. Wówczas gra jest przerywana, a sędziowie nakładają odroczoną karę. Jeżeli padł gol, zostaje on w sposób normalny uznany, a kara zaczyna obowiązywać od następnego wznowienia.
188. “Possession!”
s. Komenda sędziowska wydawana tuż po wznowieniu oznaczająca, że jedna z drużyn uzyskała kontrolę nad piłką. Dopóki taka komenda nie padnie, jedynymi zawodnikami mogącymi aktywnie walczyć o piłkę w strefie środkowej są pomocnicy, zaś obrońcy i napastnicy muszą oczekiwać odpowiednio w swoich strefach obrony i ataku.
189. referee
(rownież umpire)
s. Osoba czuwająca nad prawidłowym i zgodnym z zasadami gry przebiegiem zawodow. Zazwyczaj określenie odnosi się do sędziow przebywających na boisku i CBO, a przez to jest nieco węższe niż „official”. Do zadań sędziego należy: uznawanie bramek, orzekanie przewinień, przyznawanie kar i wiele innych. Na strój sędziego w lacrossie mężczyzn składają się m.in. koszula lub kurtka w biało-czarne pionowe paski, białe spodnie lub spodenki, nakrycie głowy, pasek, skarpetki i czarne buty lub korki.
190. scorer
s. Osoba współpracująca z sędziami, odpowiedzialna za dokładny zapis liczby bramek zdobytych przez każdą z drużyn, ustalanie strzelców bramek i osób asystujących przy tych golach. Zazwyczaj każda z drużyn deleguje po jednej osobie do tej roli.
191. “Set!”
s. Komenda sędziowska wydawana tuż przed wznowieniem, po komendzie „Down!”, zaś przed gwizdkiem rozpoczynającym grę. Po tej komendzie zawodnicy nie mogą się już poruszać aż do gwizdka.
192. “Shot!”
s. Komenda sędziowska oznaczająca, że właśnie oddany rzut jest traktowany jako strzał. W takiej sytuacji, gdy piłka po tego typu zagraniu opuści boisko, przyznawana jest nie drużynie przeciwnej, ale tej, ktorej zawodnik znajdował się najbliżej piłki w momencie, w ktorym opuściła ona boisko.
193. stick check
s. 1. Sprawdzenie kija, dokonywane przez sędziego, pod kątem zgodności z przepisami.
2. Zakwestionowanie przez trenera jednej z drużyn legalności kija zawodnika drużyny przeciwnej (Request for Stick Check). Po zgłoszeniu takiej wątpliwości następuje sprawdzenie kija. Jeżeli okaże się, że kij danego zawodnika nie spełnia zasad, na jego drużynę zostaje nałożona kara, a kij jest wycofywany z gry. W przypadku nieuzasadnionego zakwestionowania legalności (kij okazuje się legalny), trener zgłaszający wątpliwość traci prawo do jednego czasu.
194. stick count
s. Sprawdzenie przez sędziow, wykonywane na wniosek trenera jednej z drużyn, czy drużyna przeciwna nie wprowadziła na boisko zbyt dużej liczby zawodników z długimi kijami (maksymalna dopuszczalna liczba to 4).
195. timekeeper
s. Osoba współpracująca z sędziami, odpowiedzialna za dokładny pomiar czasu gry. Musi być wyposażona w stosowne urządzenie, takie jak np. stoper.
196. yellow flag
s. Kawałek żółtego materiału z doczepionym miękkim obciążnikiem. Flaga jest rzucana przez sędziego w powietrze w przypadku przewinień, które nie wstrzymują bezpośrednio akcji (stosowany jest przywilej korzyści).
197. zebra
s. Potoczne określenie na sędziego nawiązujące do pasiastych, biało-czarnych koszul arbitrów.
ILLEGAL ACTIONS
198. crease violation
s. Rodzaj faulu technicznego polegający na tym, że zawodnik drużyny atakującej celowo, własnym pędem (nie wepchnięty przez innego zawodnika) wejdzie do crease’a drużyny przeciwnej lub zawodnik drużyny broniącej się wejdzie z piłką do creasea. Bramkarz w creasie może otrzymać piłkę raz w trakcie jednego posiadania od zawodnika swojej drużyny, sam jednak nie może wejść z piłką do środka.
199. cross checking
s. Rodzaj faulu osobistego polegający na uderzeniu rywala będącego w posiadaniu piłki odcinkiem kija znajdującym się pomiędzy trzymającymi go dłońmi.
200. direct free position
s. (w lacrossie kobiet) rzut wolny przyznawany za poważne wykroczenie. Zawodniczka z piłką może po gwizdku bezpośrednio rzucić na bramkę, może też pobiec lub podać.
201. expulsion foul
s. Przewinienie skutkujące usunięciem zawodnika popełniającego faul z gry bez możliwości powrotu. Lacrosse’owy odpowiednik piłkarskiej czerwonej kartki.
202. foul
I s. Zagranie niegodne z zasadami, za które sędzia albo dyktuje karę, albo zarządza zmianę posiadania piłki; przewinienie.
II v. Zagrać niezgodnie z zasadami, dopuścić się faulu.
203. fouled out
adj. Określenie zawodnika, który dopuścił się pięciu fauli osobistych. Zawodnik taki musi
niezwłocznie opuścić boisko i nie może już na nie powrócić.
204. free play
s. Swego rodzaju “rzut wolny”. Jeżeli piłka została przyznana zawodnikowi z jakiegokolwiek powodu, żadnemu graczowi z drużyny własnej lub przeciwnej nie wolno znajdować się przed wznowieniem gry bliżej niż 4,57m (5 yd) od zawodnika z piłką.
205. free position
s. (w Iacrossie kobiet) okazja przyznawana drużynie atakującej po popełnieniu przez drużynę broniącą się faulu. Zawodniczki muszą odsunąć się na odległość co najmniej 4m (13,2 stóp) od zawodniczki z piłką. Na gwizdek zawodniczka ta może biec, podać lub strzelić na bramkę.
206. handling the bali
206. Handling the Ball
s. Rodzaj faulu technicznego polegający na umyślnym odbiciu piłki dłonią. Jedynym zawodnikiem, któremu wolno odbijać piłkę rękami w rękawicy jest bramkarz znajdujący się w swoim creasie. Jednak nawet on nie może w żadnej sytuacji chwytać piłki.
207. holding
s. Rodzaj faulu technicznego polegający na niezgodnym z zasadami wstrzymywaniu ruchu zawodnika będącego w posiadaniu piłki.
208. illegal body check
s. Rodzaj faulu osobistego polegający na: (a) wejściu ciałem w przeciwnika niebędącego w posiadaniu piłki lub w odległości do 4,5m od bezpańskiej piłki, (b) wejściu ciałem w przeciwnika po tym, jak pozbył się on już piłki jeżeli kontaktu można było uniknąć lub (c) body check ma miejsce od tyłu, poniżej pasa lub powyżej linii ramion.
209. illegal crosse
s. Rodzaj faulu osobistego polegający na graniu kijem, który jest niezgodny z zasadami lub został w jakikolwiek sposób zmieniony, by zapewnić graczowi nieuczciwą przewagę. Kij jest nieprzepisowy, jeśli jest zbyt długi lub zbyt krótki, ma zbyt głęboką kieszeń, zbyt wąską lub szeroką główką, z której piłka nie wylatuje swobodnie, jeśli luźne sznurki wiszące z główki mają ponad 5cm długości itd.
210. illegal equipment
s. Rodzaj faulu osobistego polegający na graniu w sprzęcie, który jest niezgodny z zasadami.
211. illegal gloves
s. Rodzaj faulu osobistego polegający na graniu w rękawicach, które są niezgodne z zasadami, np. mają wycięte wnętrza lub zmienione zostały w taki sposób, że nie zapewniają już maksymalnej ochrony.
212. illegal offensive screening
s. Rodzaj faulu technicznego polegający na tym, że zawodnik drużyny atakującej, będąc w ruchu, blokuje zawodnika drużyny broniącej się lub przeszkadza mu w obronie. Prawidłowo postawiona zasłona musi być stacjonarna (tj. bez ruchu), a zawodnikowi nie wolno się „sztucznie powiększać” – rozstawiać szeroko nóg, wyciągać rąk lub kija.
213. illegal procedurę
s. Rodzaj faulu technicznego polegający na jakimkolwiek zagraniu zawodnika z boiska lub zawodnika rezerwowego, które jest sprzeczne z zasadami przebiegu gry. Przykładami nielegalnych procedur są m.in. zbyt wczesne opuszczenie ławki kar, opóźnianie gry, uczestniczenie I w grze zawodnika znajdującego się poza boiskiem i inne.
214. indirect free position
s. (w iacrossie kobiet) rzut wolny przyznawany za pomniejsze wykroczenie popełnione w półkolu o średnicy 12 metrów przed bramką przez drużynę broniącą się Zawodniczka z piłką może po gwizdku może pobiec lub podać do partnerki z drużyny, nie może jednak rzucić bezpośrednio na bramkę, zanim inna zawodniczka, z jednej lub drugiej drużyny, nie dotknie piłki.
215. interference
s. Rodzaj faulu technicznego polegający na hamowaniu ruchu zawodnika drużyny przeciwnej, za wyjątkiem sytuacji, gdy (I) zawodnik ten jest w posiadaniu piłki, (II) piłka znajduje się w locie w odległości do 4,5m (5 yd) od tego zawodnika lub (III) zawodnicy znajdują się w odległości do 4,5m (5 yd) od bezpańskiej piłki.
216. kicking an opponent crosse
s. Rodzaj faulu technicznego polegający na umyślnym nadepnięciu lub kopnięciu kija rywala. Kopanie i nadeptywanie kija przeciwnika jest dopuszczalne jedynie podczas
217. legal
adj. Określenie na kij, który spełnia wszystkie zasady dotyczące kijów.
218. major foul
s. Poważne wykroczenie w Iacrossie pań. Do wykroczeń tych należą: Blocking (blokowanie), Charging (szarżowanie), Dangerous Propelling (niekontrolowany rzut), Dangerous shot (niebezpieczny strzał), Misconduct (Złe zachowanie), Slashing, Three Seconds (Błąd trzech sekund), Obstruction of free space (Zajmowanie wolnej przestrzeni).
219. minor foul
s. Mniej poważne wykroczenie w Iacrossie pań. Do wykroczeń tych należą: Goal Circle Fouls (wykroczenia w kole bramkowym), Warding off (odpychanie wolną ręką), Empty Crosse Check (atak na pusty kij), Body Bali (umyśle zagranie piłki ciałem).
220. offside
I. Techniczne przewinienie zespołowe polegające na złamaniu zasady spalonego i pozostawieniu zbyt małej liczby graczy na jednej z połów.
II adj. Określenie na zawodnika, który przekroczył linię środkową doprowadzając do offsajdu.
221. penalty
s. Forma wyciągnięcia konsekwencji wobec drużyny, której zawodnik popełnił faul. Kary nakładane są przez sędziów, a decydujący głos ma w tej sprawie sędzia główny. Karą za faule techniczne jest zmiana posiadania piłki (jeśli faulowała drużyna będąca w jej posiadaniu) lub 30-sekundowe wykluczenie z gry (jeśli przewiniła drużyna broniąca się). Z kolei faule osobiste karane są czasowymi wykluczeniami o rożnej długości, a nawet wykluczeniem z gry.
222 personal foul
s. Poważniejszy. Do tej grupy należą: Cross Checking, Illegal Body checking, Illegal Crosse, Illegal Gloves, Slashing, Tripping, Unsportsmanlike Conduct, Unnecessary Roughness. Do kar wymierzanych za faule osobiste zaliczają się wykluczenia czasowe lub nawet wykluczenie z gry. Zawodnik, który dopuścił się pięciu fauli osobistych, nie może już powrócić na boisko.
223. power play
s. (głownie w box lacrosse) Sytuacja, w której zawodników jednej drużyny jest więcej niż drugiej na
skutek kary odsiadywanej przez jednego lub więcej graczy.
224. pushing
s. Rodzaj faulu technicznego polegający na uderzeniu lub popchnięciu przeciwnika od tyłu.
225. simultaneous fouls
s. Przewinienia popełnione przez zawodników przeciwnych drużyn jednocześnie lub w bardzo krótkim odstępie czasu. Jeżeli faule są faulami technicznymi, to wzajemnie się znoszą. W przeciwnym razie w zależności od rodzaju faulu następuje szybkie przeliczenie na minuty kar celem ustalenia, która z drużyn musi odesłać zawodnika na ławkę kar, a która otrzymuje piłkę i free play.
226. slashing
s. Rodzaj faulu osobistego polegający na rozmyślnym uderzeniu kijem w inną cześć ciała przeciwnika niż kij lub dłoń w rękawicy.
227. stalling
s. Rodzaj faulu technicznego polegający na zamierzonym i pełnym premedytacji trzymaniu piłki bez przeprowadzenia akcji ofensywnej w celu zyskania na czasie.
228. suspension
s. Forma kary wobec zawodnika, który popełnił faul, polegająca na usunięciu zawodnika na określony okres czasu z boiska, zmuszając tym samym jego drużynę do operowania z jednym zawodnikiem| mniej. Zawodnik, który został czasowo wykluczony, udaje się doi strefy kar, by tam “odsiedzieć” określony czas. Do najczęstszych wykluczeń czasowych należą wykluczenia 30-sekundowe za faule techniczne i wykluczenia 1-minutowe za zwykłe faulem osobiste. Zdarzają się jednak wykluczenia dłuższe za wielokrotnie powtarzające się te same faule lub za wyjątkowo) brutalne przypadki tychże fauli lub za wyjątkowo brutalne przypadki tychże fauli. Jeżeli kara wykluczenia zostanie nałożona na bramkarza, zamiast niego na ławkę kar wędruje uprzednio wyznaczony obrońca.
229. technical foul
s. Mniej poważny faul. Do tej grupy należą: Crease vioiation, Holding, Illegal Offensive Screening, lnterference, offside, Pushing, Stalling, Warding Off, Withholding. Karą za faule techniczne jest strata piłki na rzecz przeciwnika (jeśli faulująca drużyna była w jej posiadaniu) lub 30-sekundowe wykluczenie z gry (jeżeli faulowała drużyna bez piłki).
230. thumbing the bali
s. Przytrzymywanie piłki w kieszeni kija przy pomocy kciuka. Jeżeli zagranie zostanie wykryte, jest ono karane jako przetrzymywanie piłki.
231. tripping
s. Rodzaj faulu osobistego polegający na przeszkadzaniu przeciwnikowi w poruszaniu się poprzez kontakt naszego kija, rąk, dłoni, nóg lub stóp z jego ciałem poniżej linii bioder.
232. unnecessary roughness
s. Rodzaj faulu osobistego polegający na uderzeniu przeciwnika kijem lub ciałem ze zbyt dużą siłą, gdy można było tego uniknąć, np. rozmyślne wbiegnięcie w zasłonę lub przesadnie brutalne popychanie.
233. unsportsmanlike conduct
s. Rodzaj faulu osobistego (popełniany przez zawodnika lub trenera) polegający na dopuszczaniu się czynów uznawanych przez sędziego za niesportowe, jak np. szyderstwo, wykłócanie się, obsceniczne słowa lub gesty itd.
234. warding off
s. Rodzaj faulu technicznego polegający na poruszaniu ręką nie trzymającą kija w celu zablokowania lub odepchnięcia kija zawodnika drużyny broniącej się. Dozwolone jest trzymanie wystawionej nieruchomej ręki i blokowanie nią ataków, jednak w momencie gdy ręka zmieni położenie w stosunku do reszty ciała w momencie kontaktu z kijem rywala, sędziowie zasygnalizują „warding”.
235. withholding
s. Rodzaj faulu technicznego polegający na dłuższym niż chwilowe przykryciu piłki ciałem lub kijem i przytrzymaniu jej na ziemi lub przy ciele.